Norsk varmaorkugeymsla hlýtur Nýsköpunarverðlaun Norðurlandanna

Nýsköpunarverðlaun Norðurlandanna voru veitt í fyrsta sinn við hátíðlega athöfn í Kaupmannahöfn í gær, 10. apríl. Norska nýsköpunarfyrirtækið Cartesian hlaut verðlaunin fyrir uppfinningu sína á varmaorkugeymslu fyrir stór húshitunar- og kælikerfi.

 Með kerfi Cartesian er hægt að geyma hita eða kulda þegar orkuframboð er mikið og verð lágt og nýta orkuna síðar þegar þörfin er meiri og verðið hærra. Til þess hefur Cartesian þróað tækni sem sameinar fasabreytingarefni, skilvirka hitaskiptatækni og kerfi til að hafa nákvæmt eftirlit með hleðslustöðu.

Cartesian var valið úr hópi fimm tilnefndra norrænna fyrirtækja til að hljóta verðlaunin en þau  eru samstarfsverkefni íslensku, dönsku, sænsku, norsku og finnsku hugverkastofanna.

Við val á vinningshafa lagði norræna dómnefndin sérstaka áherslu á þróun Cartesian á nýstárlegri tækni til að geyma og miðla varmaorku, mikilvægi hennar fyrir græn orkuskipti og skýra hugverkastefnu fyrirtækisins. Kathrine Myhre, formaður dómnefndarinnar og forstjóri norsku hugverkastofunnar, segir:

„Dómnefndin er stolt af því að tilnefna Cartesian sem sigurvegara Nýsköpunarverðlauna Norðurlandanna 2025 fyrir þróun þeirra á orkugeymslu fyrir stór húshitunar- og kælikerfi. Kerfið sem þau hafa þróað dregur úr orkunotkun, minnkar hámarksálag og eykur sveigjanleika í raforkukerfum – sem allt eru lykilatriði í grænum umskiptum. Orkugeymsla þeirra hefur þegar verið sett upp og skilað góðum árangri í nokkrum byggingum á Norðurlöndum og fyrirtækið á mikla möguleika á að hafa raunveruleg áhrif til aukinnar sjálfbærni á alþjóðlegum markaði.“

Borghildur Erlingsdóttir, forstjóri Hugverkastofunnar og dómnefndarfulltrúi, segir:

„Vernd hugverka eru lykillinn að því að skapa verðmæti í hugverkaiðnaðinum og við erum þess vegna mjög ánægð með því að hafa komið Nýsköpunarverðlaunum Norðurlandanna á legg með hinum norrænu hugverkastofunum. Með verðlaununum heiðrum við ekki einungis öfluga nýsköpun heldur einnig hvernig fyrirtæki nýta skráningu hugverkaréttinda – einkaleyfa, vörumerkja og hönnunar – til að breyta hugmyndum í arðbær og samfélagslega gagnlegar lausnir. Það voru fimm frábær fyrirtæki tilnefnd en Cartesian er vel að verðlaununum komið fyrir þróun á kerfi sem gæti haft veruleg áhrif á orkunotkun við hitastjórnun bygginga.“

Carbfix var tilnefnt til verðlaunanna fyrir Íslands hönd

„Við vorum líka mjög ánægð með að hafa tilnefnt Carbfix til verðlaunanna fyrir Íslands hönd fyrir einkaleyfisvarða aðferð þeirra við að binda koltvísýring varanlega í bergi. Tækni þeirra hefur alla burði til að hafa raunveruleg og jákvæð áhrif á loftslagsmál á heimsvísu,“ bætti Borghildur við.

Horfðu á myndband um Cartesian, sigurvegara Nýsköpunarverðlauna Norðurlandanna 2025 hér. [LINK]

Horfðu á myndband um Carbfix sem tilnefnt var til verðlaunanna fyrir Íslands hönd hér.

Um Nýsköpunarverðlaun Norðurlandanna

Nýsköpunarverðlaun Norðurlandanna eru ætlað að hvetja frumkvöðla og lítil og meðalstór fyrirtæki á Norðurlöndum til nýsköpunar og til að vernda hugverkin sín með skráningu. Þau eru veitt fyrir framúrskarandi nýsköpun og notkun á skráðum hugverkaréttindum, svo sem einkaleyfum, vörumerkjum og hönnun.

Nýsköpunarverðlaun Norðurlandanna eru samstarfsverkefni íslensku, dönsku, sænsku, norsku og finnsku hugverkastofanna. Dómnefndir í hverju landi velja einn lokakeppanda og úr þeim hópi velur norræn dómnefnd einn sigurvegara ár hvert. Nýsköpunarfyrirtæki Íslands, sem valið er af Hugverkastofunni, Rannís, Íslandsstofu og Kríu – sprota- og nýsköpunarsjóði ár hvert, er tilnefnt af Hugverkastofunni fyrir Íslands hönd.

Fyrsta verðlaunaafhendingin fór fram í Kaupmannahöfn árið 2025. Næsta verðlaunaafhending fer fram í Noregi árið 2026.

Handhafi Nýsköpunarverðlauna Norðurlandanna 2025

Cartesian (Noregur)
Vefslóð: www.cartesian.no
Forstjóri: Frode Iglebæk

Varmaorkugeymsla Cartesian dregur úr orkunotkun um 10%, lækkar orkukostnað um 20% og hámarkseftirspurn um 30%. Lausnin byggir á PCM-tækni (Phase Change Material) og er gerð úr 100% endurvinnanlegu efni. Dómnefndin lagði auk þess áherslu á vel ígrundaða hugverkastefnu fyrirtækisinsog skýrt framlag lausnarinnar til grænna orkuskipta.

Tilnefnd fyrirtæki 2025

Ísland:
Carbfix – www.carbfix.com
Forstjóri: Edda Sif Pind Aradóttir

Noregur
Cartesian - www.cartesian.no
Forstjóri: Frode Iglebæk 

Svíþjóð:
GreenIron – www.greeniron.se
Forstjóri: Edward Murray

Finnland:
Origin by Ocean  – www.originbyocean.com
Forstjóri: Mari Granström

Danmörk:
SiteCover  – www.sitecover.com
Forstjóri: Jacob Maintz

Norræna dómnefndin

Ísland:
Borghildur Erlingsdóttir, forstjóri Hugverkastofunnar
Guðmundur Fertram Sigurjónsson, forstjóri Kerecis

Danmörk:
Sune Stampe Sørensen, forstjóri dönsku einkaleyfa- og vörumerkjastofunnar
Martin Delfer, forstjóri dönsku hönnunarmiðstöðvarinnar

Finnland:
Anna Lauttamus-Kauppila, forstöðumaður samskipta finnsku hugverkastofunnar
Juha Ylä-Autio, forstjóri Excellence

Noregur:
Kathrine Myhre, forstjóri norsku hugverkastofunnar
Jan Morten Ertsaas, forstjóri SIVA

Svíþjóð:
Anna Jardfelt, forstjóri sænsku hugverkaskrifstofunnar
Christina Wainikka, sérfræðingur á sviði hugverkaréttar, Samtök sænskra atvinnurekenda (Confederation of Swedish Enterprise)